Agar Dunyo

...unyoni oʻzgartira olsaydim agar,
Uzun boʻlar edi tonglar – muqarrar.
Gʻussa yoʻllardan narida – bekam,
Oʻzga doirada kezardi Yer ham.
Oyni keltirardim yaqin ehtimol –
Boshimizga tegib yursin bemalol.
Koʻzingga, koʻzingga tushsin-da aksi –
Ranggu ziyolarning betakror raqsi!
Oʻshanda koʻzlaring tortganda teran,
Tonglarga aylanib ehtimol men ham –
Tubsiz bu ummonga choʻkib ketardim,
Koʻnglingga shu tubsiz holda yetardim...

Tonglar boʻlar edi, albatta, uzun,
Onam toʻyib uxlab olmogʻi uchun.
Oʻgʻlim oʻqisin, deb – bilmay halovat –
Axir, uch smenda qilardi mehnat.
Ona, sogʻinchingda yigʻlab kuylayman,
Men seni oʻylaman, seni oʻylayman.
Nolamni eshitsa, sen yashar yiroq,
Ovozing eshitay, etgin qoʻngʻiroq.
Bu dunyo dalildir, dunyo – devona!
Olisda qolganman, taqdir-da, ona...
Nima kerak menga shuhratu olqish –
Ona, bilmaganman, poyingda behisht.

Dunyoni oʻzgartira olsaydim agar,
Dunyoda toʻxtardi urush muqarrar.
Yasardim urushdan ajib kamalak,
Urushqoq zotlardan esa kapalak,
Orzumdan gullarga toʻlardi olam!
Kapalaklar uchib, tinmasdi bir dam.
Hech kim maktablarni vayron etmasdi,
Bogʻcha, shifoxona yonib ketmasdi!
Urush deb odamlar boʻlmasdi halak,
Chunki gulsevardir barcha kapalak.
Dunyoning roʻyini ayla tasavvur.
Bogʻu boʻstonlaru gullar, gullar, gul...

Oʻzgartira olsaydim agar dunyoni,
Orzudan taralgan nuru ziyoni
Bolalar koʻngliga tugardi mahkam,
Qoʻllarida kitob! – eng goʻzal olam.
Kitob asli maktub! Bolalarga xat!
Ularga xat bitgan Kitob – donishmand,
Moʻ'jiza ertaklar soʻzlab berardi.
Goh kulib, gohida boʻzlab berardi.
Muallim? U zotga eng ulugʻ e'zoz:
– Davraning toʻriga chiqing, iltimos!
Sizga choy tashiydi boylarning bari,
Axir, siz eltasiz kelajak sari!
Sizsiz boy dunyoning mudom biri kam!
Bolalar maktabga shoshadi... Bayram!
Sizning obroʻyingizga kim yetadi, kim?
Muallim boʻlaman degan soni ming!
Rahmatlik doʻstlarim Qudrat va Gʻolib,
Sizsiz bu dunyoda ketdilar yonib –
Koʻngilga havvoyi orzu ekdilar,
Ogʻuni chekdilar! Oʻlib ketdilar!
Ustoz bergan bilim – muqaddas borliq,
Ustozdan taralar hamisha yorugʻ!

Oʻzgartira olsaydim dunyoni agar –
She'r bilan soʻzlardi barcha odamlar!
Dunyoning ishini bitirsin bekam –
Shoir boʻlar edi hatto shohlar ham!
Porlab turar edi barchaning koʻzi!
Chunki she'rdir soʻzi! Har aytgan soʻzi!
She'rmi, demak soʻzning yomoni yoʻqdir –
Aytgani chippa-chin! Yolgʻoni yoʻqdir!
Men she'rlar aytardim! Sevgi – sababi!
Usmon Azim kabi! Sherali kabi!
Rauf Parfi yangiligʻ boʻzlab qolardim,
Yuragim dardini soʻzlab qolardim.
She'rlar oʻqir edim hayqirib har dam,
She'rday oʻsar edi bolalarim ham!
Ularga koʻchardi she'rdan harorat,
Dillarida sevgi! Tanho sadoqat!

Mening yetagimda yursaydi olam,
Bolalarim meni kutmasdi. Hech ham!
Ularning yoniga erta qaytardim,
Ularga ming turfa ertak aytardim.
Soʻzlarim Qoʻngʻirot, Chambil dashtidan,
Yoki Alibobo sarguzashtidan.
Zamonlar ruhini tinglab soʻzlardim,
Zumrad hasratidan yigʻlab soʻzlardim.
Bu dardlar soʻzimda boʻlganida jam,
Shundoq ulgʻayardi bolalarim ham.
Boshligʻim bu holdan quvonib ortiq,
Ularga muzqaymoq qilardi tortiq!
Uyingga ketgin, deb meni qistardi 
Ertak aytishimni juda istardi,
– Ertak ayt! Bollaring yoniga tez bor!
Axir, ular oʻssin gulday begʻubor...

Oʻzgartira olsaydim dunyoni tamom,
Umrimiz kamalak boʻlardi, ishon!
Tovlanib ranglarga choʻlgʻonar edik,
Tonglarda baxtiyor uygʻonar edik!
Parijda nonushta etsak magarda,
Kechda qaytar edik Boqiy shaharga!
Albatta! Albatta, Afrosiyobga –
Temurning poytaxti – mangu mehrobga!
Guchchidan – libosing, Blek Kveyldan – sumkang,
Yonimda turarding barchadan koʻrkam!
Xavotir ham yoʻqdir, koʻnglimiz ham toʻq,
Chunki barcha halol – oʻgʻrilar yoʻq.
Barcha emin-erkin, barcha hur, ozod,
Hatto qamoqlar ham boʻlgandir barbod.
Oʻrnida shovullar gulzorlar, bogʻlar,
Hech kimning koʻnglida qolmagan dogʻlar,
Yonimda magar sen taratsang ziyo,
Shunday oʻzgaradi men qurgan dunyo.


Oʻzgartira olsaydim dunyoni agar,
Bepul boʻlar edi barcha dorilar.
Yoʻq, asli dorilar boʻlmasdi! Hech ham!
Doru nechun kerak, sogʻ boʻlsa odam?
Bu yorugʻ olamda qolmasdi bemor,
Tibbiy uskunalar boʻlardi bekor.
Yoshlarga qoʻlini choʻzmasdi oʻlim,
Bevaqt umr ipin uzmasdi oʻlim.
Sogʻlikni shu tarzda etardim-da hal, 
Derdim: sevgi bilan boʻlsinlar kasal!
Inson sevgi bilan ogʻrisin faqat,
Taqdirlar podshosi boʻlsin muhabbat!
Bosh Majnun boʻlayin oʻzim! Ha, oʻzim!
Sening ishqing bilan gullasin soʻzim!
Bu holdan kechmasman! Zarra kechmasman. 
Ishqdan xalos et, deb dori ichmasman

Oʻzgartira olsaydim dunyoni behad,
Ilk visol damlari boʻlardi faqat.
Visol yogʻdusidan nurlanib, yor-a,
Uchrashaverardik faqat ilk bora.
Sen jiddiy iymanib menga boqarding,
Kuyingda daryoday men ham oqardim.
Koʻzingda porlagan pinhon tabassum
Meni mangu ishqqa etardi mahkum.
Sezardik, qaytadan yaraldik hozir –
Bizlarni muhabbat ayladi asir!
Sezardik, tugamas bu davru-davron.
Bizni bandi etdi bu goʻzal zindon!
Dunyo tugasa ham endi bir jonmiz –
Ming yillar hamisha bir tong, bir shommiz!
O, qanday ertakmiz! Moʻ'jiza! Tengsiz!
Soʻzlasam, ishonmas farzandlarimiz!

Magar yetmasa gar dunyoga kuchim...
Baxtli yashar edim borliging uchun!
Oʻzgarmasa hamki, erkam, bu dunyo, 
Qalbimda hamisha socharding ziyo.
Mening ham tunimda oylar boʻlardi,
Yuragingdan menga joylar boʻlardi.
Hasratim, dardlarim, quvonchim bilan
Baxtli yashar edim! Yonimda sensan!
Qayda boʻlmasam hamki, uyga qaytardim, 
Uygamas, qoʻshiqqa, kuyga qaytardim...

Oʻzgarmasa hamki, erkam, bu dunyo...
Oʻzgarmasa hamki, erkam, bu dunyo...